Rwnocześnie. Pal'e to pułki artylerii lekkiej, wcześniej zwane pułkami artylerii polowej. Dak'i to dywizjony artylerii konnej.
Na czym polegała różnica ?
1. Pal to artyleria wchodząca w skład dywizji piechoty, a dak to artyleria organiczna brygad kawalerii.
2. Pal to pułk, był większy niż dak - dywizjon. W skład pułku artylerii lekkiej wchodziły trzy dywizjony, po trzy bateria każdy. Dwa dywizjony armat 75 mm, jeden haubic. Dak to dywizjon w którego skład wchodziły trzy lub cztery baterie (w zależności od tego, ile pułków kawalerii liczyła dana brygada. Wklp. B.K. liczyła trzy pułki, dlatego 7 D.A.K. miał 3 baterie. Pomorska B.K. miała cztery pułki, stąd 11 D.A.K. miał 4 baterie).
3. Jak była mowa wyżej, uzbrojenie pal'i to 75 mm armata wz. 1897 Schneider oraz haubica 100 mm. W dak'ach były to 75 mm armaty wz. 02/26 "prawosławne" (wcześniej 76,2 mm).
4. Dak'i musiały poruszać się szybko, by nadążyć za kawalerią. Dlatego cała obsługa jeździła konno. W pal'ach obsługa działa jechała na przodku. Podstawowym chodem dla pal był stęp i kłus, galop w wyjątkowych sytuacjach. Artyleria konna poruszała się we wszystkich chodach, w tym w cwale.
5. W pal'ach używano trakcji szorowej, w dak'ach austriackiej chomątowej (konsekwencja wynikająca z pkt. 4).
Zarówno pal jak i dak miał w całości "napęd" konny. Przed 1939 r. znikomą część artylerii zmotoryzowano i wtedy powstały pułki artylerii motorowej poruszające się ciągnikami i samochodami, eliminując konie. Stąd niemalże każda artyleria przed wojną była konna. Artyleria konna to określenie specjalnego rodzaju tej broni, oddelegowanej do współdziałania z kawalerią. Jako rodzaj broni była artylerią, organicznie przydzielona jednak do kawalerii. Oficerowie artylerii konnej pochodzili z korpusu oficerów artylerii, nie kawalerii.
Jak odróżnić dak od pal'u, patrząc na zdjęcie? Jest kilka charakterystycznych elementów, po których łatwo to poznać.
1. Działo - patrzymy na koniec lufy, jeśli widać na nim charakterystyczny element wystający na boki, to jest to Schneider. Jeśli lufa jest "goła" to pewnie dak (choć nie zawsze, o czym poniżej). Jest jeszcze kilka innych detali, które wprawne oko od razu rozpozna. Schneider'y co do zasady nie miały drążków kierowniczych (choć w 11 pal je dorabiano). Innaczej wyglądała tarcza, lemiesz, itd.
2. Obsługa - jeśli na przodku mamy jadącą obsługę, a działo to Schneider, to jest pal. Jeśli na przodku widać obsługę, a armata to prawosławna, mamy do czynienia z artylerią pułków piechoty (organiczna artyleria wchodząca w skład pułku piechoty).
3. Trakcja - jeśli widzimy szory to pal, jeśli chomąta to dak.
4. Umundurowanie - dak'owcy nie nosili patek, a proporczyki na kołnierzach. Jeśli widzimy patki na kołnierzu, lub poprzeczne wstążki na płaszczu to pal (choć oczywiście może być pac, albo inny rodzaj artylerii). Oczywiście znajdzie się masa innych ddetali, ale ten jest najbardziej charakterystyczny. Generalnie, artylerzyści konni nosili takie same mundury jak pułki jazdy, niezależnie czy było to I Korpusie na Wschodzie, w Powstaniu Wlkp., podczas działań wojny 1920 r. czy w okresie pokojowym. Różniły się tylko barwami.
To tak z grubsza
Napisane: 27 mar 2012, o 23:03
.... "kronikę" (i jak widać wrażenia) zapewnił 7 ... ale nie DAK tylko P.Uł. za pośrednictwem 1 P.Szwol. 
